Đặc Điểm Nhận Dạng Và Cách Trừ Sâu Đục Quả Nhãn

Sâu đục quả nhãn - nỗi lo lắng của bà con nhà vườn mỗi mùa nhãn tới. Chúng "lén lút" phá hoại bên trong quả ngọt, khiến bao công sức chăm sóc đổ sông đổ bể. Vậy làm sao để nhận diện và "xử lý" loài sâu "tinh ranh" này? Cùng Sahari tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!

Sâu Đục Quả Nhãn

Sâu đục quả nhãn là một trong những "kẻ thù" gây hại phổ biến trên cây nhãn, nhất là vào giai đoạn quả non. Chúng chui vào bên trong quả, ăn phá phần thịt và hạt, khiến quả bị rụng sớm, thối hỏng, gây thiệt hại nặng nề cho nhà vườn.

Sâu gây thiệt hại nặng tới chất lượng quả nhãn

Nhận diện "kẻ thù" sâu đục quả nhãn

Để "bắt tận tay, day tận trán" loài sâu phá hoại này, bà con cần nắm rõ đặc điểm của chúng ở từng giai đoạn phát triển:

1. Khi trưởng thành, sâu đục quả nhãn là một loại bướm đêm có kích thước nhỏ, sải cánh khoảng 25-30mm. Cánh của chúng có màu nâu xám với những đường vân ngang màu nâu đậm.
2. Trứng của sâu thì nhỏ li ti, hình bầu dục, màu trắng sữa, thường được đẻ rải rác trên vỏ quả nhãn non.
3. Sâu non khi mới nở có màu trắng sữa, sau đó chuyển dần sang màu vàng nhạt hoặc hồng nhạt. Chúng có đầu màu nâu đậm, thân hình ống, có nhiều nếp nhăn ngang. Sâu non càng lớn thì kích thước càng tăng, đạt tối đa khoảng 15-20mm.
4. Nhộng của sâu có màu nâu đỏ, dài khoảng 10-12mm. Chúng thường nằm trong kén đất dưới gốc cây nhãn.

Vòng đời của loài sâu đục thân

Ngoài việc nhận biết hình dáng của sâu, bà con cũng có thể phát hiện sự xuất hiện của chúng thông qua những dấu hiệu trên quả nhãn:

• Xuất hiện những lỗ đục nhỏ trên vỏ quả.
• Quả bị biến dạng, méo mó, chậm phát triển.
• Quả có màu sắc bất thường, vàng úa hoặc thối nhũn.
• Quả rụng sớm, chưa đến kỳ thu hoạch.
• Có thể thấy phân sâu (như mùn cưa) xung quanh lỗ đục.

Nguyên nhân sâu đục quả nhãn "hoành hành"

Sâu đục quả nhãn thường "hoành hành" trong những điều kiện sau:

• Thời tiết nóng ẩm: Nhiệt độ cao và độ ẩm lớn là môi trường thuận lợi cho sâu phát triển.
• Vườn nhãn rậm rạp: Vườn nhãn um tùm, thiếu ánh sáng, không được thông thoáng sẽ tạo điều kiện cho sâu bệnh sinh sôi.
• Vệ sinh kém: Quả rụng, lá rụng không được thu gom sẽ là nơi trú ẩn lý tưởng cho sâu bệnh.

Thời tiết gây làm cho sâu đục thân phát triển

Thiên địch của sâu đục quả nhãn: "Vệ sĩ" tự nhiên

Trong tự nhiên, có những "vệ sĩ" thầm lặng giúp bà con kiểm soát sâu đục quả nhãn, đó chính là các loài thiên địch.

- Một trong những thiên địch đáng kể nhất là ong ký sinh. Hai loài ong ký sinh Chelonus sp. và Phanerotoma sp. đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát sâu đục quả nhãn. Những "sát thủ tí hon" này ký sinh trên sâu non, đẻ trứng vào cơ thể sâu, khiến sâu bị chết từ bên trong. Đặc biệt, ong Chelonus sp. có khả năng tiêu diệt đến 68% sâu ăn tạp và 46.8% sâu đục quả.

Loài ong Phanerotoma sp là thiền địch loài sâu đục thân

- Ngoài ong ký sinh, bọ đuôi kìm (Chelisoches morio) cũng là một loài thiên địch đáng gờm. Loài bọ này rất hung dữ, chúng ăn tất cả các loại sâu non hại cây trồng. Khi không có đủ thức ăn, chúng thậm chí còn ăn thịt lẫn nhau!

Thiền địch sâu đục thân bọ đuôi kìm (Chelisoches morio)

- "Chiến binh" thứ ba phải kể đến là bọ mắt vàng hay còn gọi là bọ cánh gân (Chrysopa carnea). Ấu trùng của loài bọ này là những "kẻ phàm ăn", có thể tiêu diệt một lượng lớn sâu non.

Bọ cánh gân (Chrysopa carnea) thiền địch của sâu đục thân

- Cuối cùng, tuyến trùng ký sinh cũng góp phần quan trọng trong việc kiểm soát sâu đục quả nhãn. Tuyến trùng ký sinh trên ấu trùng của sâu, làm giảm khả năng gây hại của chúng.

Như vậy, bằng cách bảo vệ và phát triển các loài thiên địch này, bà con nông dân có thể tận dụng sức mạnh của tự nhiên để phòng trừ sâu đục quả nhãn một cách hiệu quả, an toàn và thân thiện với môi trường.

Tác hại của sâu đục quả nhãn

Sâu đục quả nhãn gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng:

• Giảm năng suất: Sâu làm quả bị rụng sớm, thối hỏng, gây giảm năng suất nhãn thu hoạch.
• Giảm chất lượng: Quả bị sâu đục thường có chất lượng kém, khó tiêu thụ, ảnh hưởng đến giá trị kinh tế.
• Lây lan bệnh: Vết đục của sâu tạo điều kiện cho nấm bệnh và vi khuẩn xâm nhập, gây thối quả.

Giảm năng suất  chất lượng nhãn do sâu đục thân

Biện pháp phòng trừ sâu đục quả nhãn

Để "xử lý" loài sâu này hiệu quả, bà con nông dân cần "bắt tay" áp dụng nhiều biện pháp khác nhau:

• Biện pháp canh tác:
  • Vệ sinh vườn nhãn: Thường xuyên cắt tỉa cành lá, thu gom quả rụng, lá rụng để tiêu hủy.
  • Bao trái: Sử dụng túi hoặc bao chuyên dụng để bao quả nhãn từ khi quả còn nhỏ.
  • Luân canh cây trồng: Không nên trồng nhãn liên tục trên cùng một diện tích đất.
• Biện pháp sinh học:
  • Bảo vệ và phát triển các loài thiên địch của sâu đục quả.
  • Sử dụng chế phẩm sinh học có chứa nấm Metarhizium hoặc vi khuẩn Bacillus thuringiensis để phun cho cây.
• Biện pháp hóa học:
  • nên sử dụng thuốc trừ sâu của hãng Happy Agri khi sâu xuất hiện nhiều. Vì Happy Agri là một đơn vị cung cấp sỉ và lẻ thuốc trừ sâu rất hiệu quả và được nhiều người dân tin dùng hiện nay. 
  • Tham khảo ý kiến của chuyên gia hoặc đại lý bán thuốc để được tư vấn sử dụng thuốc an toàn và hiệu quả.
• Các biện pháp khác:
  • Bẫy bướm bằng phương pháp dùng ánh sáng đèn hoặc bẫy pheromone (chất dẫn dụ).
  • Ngắt bỏ những chùm quả bị nhiễm sâu nặng để tiêu hủy.

Sâu đục quả nhãn tuy gây nhiều phiền toái nhưng bà con hoàn toàn có thể phòng trừ hiệu quả bằng cách kết hợp các biện pháp trên. Quan trọng là phải thường xuyên theo dõi vườn nhãn, phát hiện sớm dấu hiệu của sâu bệnh để "ra tay" kịp thời.

Sahari luôn đồng hành cùng bà con nhà vườn, cung cấp các giải pháp phòng trừ sâu đục quả nhãn an toàn và hiệu quả. Chúng tôi có đa dạng các sản phẩm, từ thuốc bảo vệ thực vật đến chế phẩm sinh học, phục vụ bà con nông dân và các đại lý trên toàn quốc và quốc tế. Liên hệ ngay với Sahari để được tư vấn và đặt hàng!